انگشتان دست اعضا کوچک و حساسی هستند که در طول روز کارهای زیادی را با آنها انجام می‌دهیم. از آنها نه‌تنها برای حرکات ظریف و کوچک، بلکه برای حرکات پرقدرت مانند بلند کردن اجسام سنگین یا حرکت دادن استفاده می‌کنیم؛ اما در برخی موارد به‌علت شغل یا عادات رفتاری ممکن است فشار زیادی در اثر فعالیت بیش از حد به انگشتان دست وارد شود. این فشار منجر به بروز آسیب‌هایی همچون انگشت یا شست ماشه‌ای خواهد شد. انگشت ماشه‌ای یکی از اصلی‌ترین علل درد دست بوده که خود را به‌صورت قفل شدگی دردناک انگشتان در حالت خم شدن نشان می‌دهد. در این مقاله قصد داریم به بررسی عارضه شست ماشه‌ای، علائم و علل ابتلا به آن بپردازیم و درنهایت بهترین روش‌های درمانی را ارائه خواهیم کرد؛ تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.
انگشت یا شست ماشه ای چیست؟
انگشت ماشه‌ای عارضه‌ای است که در آن یکی از انگشتان در حالت خمیده گیر کرده و باز نمی‌شود. در این حالت انگشت موردنظر به‌صورت ناگهانی رها شده و به حالت صاف درمی‌آید. در حقیقت به‌دلیل شباهت این عارضه به موقعیتی که ماشه یک تفنگ را فشار می‌دهید و گلوله از آن رها می‌شود، آن را انگشت یا شست ماشه‌ای نامیده‌اند. توجه داشته باشید زمانی که تاندون انگشت دست دچار التهاب شود، غلاف اطراف آن باریک شده و فرد ممکن است دچار عارضه انگشت ماشه‌ای شود. این بیماری به دلایل مختلفی در انگشتان دست ایجاد شده و باعث دردناک شدن کلیه انگشتان به‌ویژه هنگام خم و راست کردن خواهد شد. انگشت ماشه‌ای می‌تواند برای هرکدام از انگشتان حتی انگشت شست رخ دهد. همچنین در بسیاری از مواقع چند انگشت به‌صورت همزمان دچار این بیماری می‌شوند.
انگشت ماشه‌ای در قسمت‌هایی ایجاد می‌شود که فیبرهای ماهیچه‌ای و عصب‌ها اتصال پیدا کرده‌اند. با توجه به اینکه تاندون‌ها نقش اساسی در خم و راست کردن انگشتان دارند، التهاب تاندون‌های انگشتان دست ممکن است منجر به عارضه انگشت ماشه‌ای شود. بنابراین هنگام آسیب باعث دردناک شدن و عدم توانایی در خم و راست شدن انگشتان خواهد شد. در مراحل ابتدایی این بیماری فرد ممکن است فقط دردی را در محل اتصال انگشت به کف دست حس کند؛ اما در مراحل پیشرفته‌تر انگشت به‌طور واضح گیر می‌کند و هنگامی‌که بیمار قصد دارد انگشت خم شده خود را راست کند، با یک گیر مواجه خواهد شد.
عارضه انگشت ماشه ای چه علائم و نشانه هایی دارد؟
بیماری انگشت ماشه‌ای ممکن است همه انگشتان ازجمله انگشت شست را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین در برخی موارد احتمال دارد همزمان بیش از یک انگشت دچار این عارضه شوند. این وضعیت معمولا صبح‌ها، زمانی‌که چیزی را محکم در دست می‌گیرید و قصد صاف کردن انگشتان خود را دارید بروز پیدا می‌کند. به‌طورکلی توجه داشته باشید که علائم و نشانه‌های انگشت یا شست ماشه‌ای ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. معمولا پزشکان مهم‌ترین علامت ابتلا به انگشت ماشه‌ای را درد در پایین انگشت می‌دانند. از دیگر نشانه‌های بارز بیماری انگشت ماشه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره نمود. بهترین مراکز پزشکی و سلامت، توان بخشی و فیزیوتراپی کیانپارس اهواز
- سفتی و گرفتگی انگشتان به‌ویژه در اوایل صبح
- احساس حرکت ناگهانی یا صدا دادن هنگام خم و راست کردن انگشتان
- قفل شدن انگشت هنگام خمیدگی آن به طوری که امکان باز کردن آن وجود نداشته باشد
- احساس وجود یک برآمدگی دردناک در قسمت پایین انگشتان
- تکان ناگهانی و دردناک انگشت هنگام خم و صاف کردن آن به صورتی که با بی‌تحرکی بدتر شده و با فعالیت بهتر می‌شود.
لازم به ذکر است علائم و نشانه‌های انگشت ماشه‌ای در ابتدا به‌صورت خفیف ظاهر می‌شوند که تشخیص آنها نیز به بررسی دقیق پزشک نیاز دارد؛ اما در طول زمان شدت آنها بیشتر خواهد شد. این علائم معمولا بعد از انجام فعالیت‌های شدید با دست خود را نشان می‌دهد و هنگام نگه داشتن چیزی یا زمانی‌که سعی می‌کنید انگشت خود را باز و صاف کنید، بروز می‌یابد.
علل ایجاد شست ماشه ای
امروزه با وجود پیشرفت وسیع علم، علل عارضه انگشت ماشه‌ای به‌خوبی شناخته نشده‌اند؛ اما عوامل متعددی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را تا حد قابل‌توجهی افزایش دهند. درواقع اصلی‌ترین علل ایجاد شست ماشه‌ای شامل موارد زیر است.
- مشاغل و حرفه‌هایی که شامل استفاده مکرر از دست و چنگ زدن هستند، خطر ابتلا به انگشت ماشه‌ای را افزایش می‌دهند.
- دیابت با افزایش سطح خون یکی از اصلی‌ترین علل ایجاد شست ماشه‌ای است.
- احتمال ابتلا به عارضه انگشت ماشه‌ای پس از آسیب به پایه انگشت یا کف دست افزایش می‌یابد.
- آرتریت روماتوئید یک وضعیت درازمدت ناشی از مشکل در سیستم ایمنی بدن بوده که باعث خشکی و درد مفاصل می‌شود.
- ابتلا به بیماری کم‌کاری تیروئید از جمله دلایلی است که با عدم تولید هورمون‌های خاص به میزان کافی زمینه ابتلا به انگشت ماشه‌ای را فراهم می‌کند.
- انقباض دوپویترن با خم کردن انگشتان به سمت کف دست، صاف کردن انگشت‌ها را با اختلال مواجه می‌کند.
- ابتلا به بیماری دکوروین با تاثیر بر تاندون‌های انگشتان دست، باعث درد در مچ دست می‌شود.
نحوه تشخیص انگشت ماشه ای
به‌طورکلی تشخیص عارضه انگشت ماشه‌ای کار آسانی بوده و نیاز به آزمایشات تصویربرداری تخصصی وجود نخواهد داشت. پزشک براساس سوابق پزشکی، علائمی که احساس می‌کنید و ارزیابی فیزیکی احتمال بروز انگشت ماشه‌ای را تشخیص می‌دهد. در مرحله اول پزشک ابتدا سوالاتی را در ارتباط با علائمی که به‌تازگی در شما بروز پیدا کرده است، می‌پرسد. پس از بررسی پاسخ این سوالات به ارزیابی فیزیکی خواهد پرداخت. در طول ارزیابی فیزیکی، پزشک متخصص از شما می‌خواهد که دستان خود را باز و بسته کنید تا ناحیه درد را تعیین کرده و نسبت به روان بودن یا وجود شواهدی از قفل شدن انگشت‌ها اطمینان کسب کند. همچنین او کف دست شما را لمس می‌کند تا وجود هرگونه برآمدگی در سطح آن را متوجه شود. درواقع این برآمدگی‌ها قسمتی از تاندون‌ها هستند که انگشت‌ها را حرکت می‌دهند. پزشک در ارزیابی فیزیکی به‌دنبال بررسی مواردی همچون ضخیم شدن یا تورم در غلاف تاندون کف دست، وجود حساسیت در غلاف تاندون خم‌کننده و گیرکردن انگشت هنگام خم یا صاف شدن است.
چه افرادی بیشتر به شست ماشه ای مبتلا می شوند؟
همان‌طورکه گفته شد برخی شرایط همچون وارد کردن فشار زیاد به انگشت‌ها براثر فعالیت بالا و ابتلا به برخی بیماری‌ها احتمال ابتلا به عارضه انگشت ماشه‌ای را افزایش می‌دهند؛ اما به‌طورکلی موارد زیر را می‌توان به‌عنوان عوامل موثر بر احتمال ابتلا به عارضه انگشت یا شست ماشه‌ای دانست.
- جنسیت: بیماری انگشت ماشه‌ای در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود.
- سن: معمولا این بیماری بیشتر از همه در بین افراد 40 الی 60 سال دیده می‌شود.
- بیماریهای زمینه‌ای: ابتلا به برخی بیماری‌ها همچون نقرس، آرتریت روماتوئید و دیابت احتمال ابتلا به انگشت ماشه‌ای را تا حد قابل‌توجهی افزایش می‌دهند.
- عمل جراحی: افرادی که تحت عمل جراحی سندرم تونل کارپال قرار گرفته‌اند، در 6 ماه ابتدایی بعد از این جراحی ممکن است به بیماری انگشت ماشه‌ای دچار شوند.
- حرفه: کشاورزان، نوازندگان و کارگران صنعتی اغلب به بیماری انگشت ماشه‌ای مبتلا می‌شوند؛ چراکه در طول روز فعالیت زیاد و تکراری را با انگشتان دست خود انجام می‌دهند.
انگشت یا شست ماشه ای چگونه درمان می شود؟
پس از تشخیص پزشک مبنی‌بر ابتلا به عارضه انگشت ماشه‌ای، بررسی علائم موجود در انگشت بیمار و ارزیابی شدت آسیب پزشک به‌منظور بهبود وضعیت انگشتان دست، کاهش درد و التهاب و بازگشت بیمار به عملکرد عادی روزانه خود اقدام به تجویز برخی روش‌های درمانی می‌کند. متداول‌ترین و بهترین روش‌های درمان عارضه انگشت یا شست ماشه‌ای شامل موارد زیر است.
استراحت
بخش مهمی از روند درمان عارضه انگشت ماشه‌ای مربوط به استراحت دادن به انگشتان دست و انجام ندادن برخی کارها است. همچنین بستن آتل درطول روز و هنگام خوابیدن می‌تواند از تشدید عارضه انگشت ماشه‌ای جلوگیری کند. درحین روز آتل را چند بار باز کنید و دست را بااحتیاط ماساژ دهید. توجه داشته باشید اگر این بیماری در مراحل اولیه خود باشد با این اقدامات درمان خواهد شد. در کنار استفاده از آتل و استراحت، می‌توانید از سرمادرمانی نیز کمک بگیرید. استفاده از کمپرس یخ روشی موثر برای ترمیم آسیب‌های جزئی عضلانی_اسکلتی محسوب می‌شود. به این منظور یخ را هر یک ساعت یک‌بار و به مدت حدود 10 الی 15 دقیقه روی انگشت آسیب‌دیده قرار دهید و زمانی‌که درد و ورم انگشت کاهش پیدا کرد، دفعات سرمادرمانی را کم‌تر کنید.
دارودرمانی
بخشی از درمان این عارضه مربوط به دارو بوده و پزشک به تجویز داروهای ضدالتهاب و ضددرد به‌منظور کاهش التهاب و تحریک بیمار می‌پردازد. ایبوپروفن و ناپروکسن داروهایی هستند که تاثیر زیادی بر کاهش درد و التهاب داشته و علائم آزاردهنده بیماری را کاهش می‌دهند. البته توجه داشته باشید اگر عارضه انگشت ماشه‌ای مزمن و شدید شود، نباید به مصرف داروها تکیه کنید؛ چراکه مصرف درازمدت داروهای غیراستروئیدی و ضدالتهاب خطر ابتلا به انواع بیماریهای گوارشی را افزایش می‌دهند.
تزریق کورتیزون
تزریق استروئید یا کورتیزون در غلاف تاندون، متداول‌ترین روش درمان عارضه انگشت ماشه‌ای محسوب می‌شود. استروئید معمولا ورم را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و به بازیابی انگشت کمک می‌کند. یک‌بار تزریق استروئید معمولا عوارض انگشت ماشه‌ای را به‌طور موقت کاهش می‌دهد؛ اما احتمال ماندگار بودن نتیجه آن حدود 50 درصد خواهد بود. بسیاری از بیماران درمان خود را با تزریق استروئید آغاز می‌کنند. هرچند ممکن است تزریق کورتیزون درمان قطعی برای عارضه انگشت ماشه‌ای نباشد؛ اما درد اغلب افراد را تسکین می‌دهد. توجه داشته باشید تزریق استروئید می‌تواند قند خون را به‌شدت افزایش دهد، درنتیجه پس از تزریق به بیماران دیابتی، میزان قند خون آنها باید به‌طور مرتب ارزیابی شود.
فیزیوتراپی
اگر عارضه به اندازه‌ای شدید باشد که با مصرف دارو، استراحت و تزریق استروئید درمان نشود، پزشک متخصص شما را به یک مجموعه فیزیوتراپی مجرب معرفی می‌کند. فیزیوتراپیست نیز پس از بررسی وضعیت انگشت و شدت عارضه اقدام به انجام روش‌های درمانی همچون تمرینات ورزشی و انواع تکنیک‌ها و روش‌های فیزیوتراپی مانند لیزرتراپی، شاک‌ویوتراپی، مگنت‌تراپی، اولتراسوندتراپی و… می‌کند که هریک از این تکنیک‌ها متناسب با شدت عارضه، شرایط بیمار و سوابق بیماری او تعیین می‌شود.
برای بهره‌مندی از بهترین نتیجه باید به مراکزی مراجعه کنید که از انواع روش‌های به‌‍روز دنیا استفاده می‌کنند. مجموعه تخصصی فیزیوتراپی کیانپارس یکی از این مراکز است که با بهره‌مندی از پیشرفته‌ترین تجهیزات فیزیوتراپی دنیا به ارائه انواع خدمات فیزیوتراپی می‌پردازد. این مرکز بهترین کلینیک فیزیوتراپی در ایران و اهواز بوده که اقدام به درمان بیماران مبتلا به عارضه انگشت ماشه‌ای می‌کند. بنابراین اگر قصد مراجعه به مرکزی را دارید که قیمت فیزیوتراپی در مناسب باشد و انواع خدمات فیزیوتراپی را با بالاترین کیفیت ارائه کند، کلینیک تخصصی فیزیوتراپی کیانپارس اهواز بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. همچنین اگر امکان مراجعه حضوری به این مرکز را ندارید، کلینیک کیانپارس برای شما عزیزان امکان فیزیوتراپی در منزل را فراهم کرده است تا از انواع تکنیک‌های فیزیوتراپی همچون ماساژ، تمرینات کششی و تقویت حرکات تاندون در منزل و زیر نظر فیزیوتراپیست‌های مجرب و حرفه‌ای بهره‌مند شوید.
جراحی
در مواقعی که عارضه بسیار شدید باشد و با انجام تکنیک‌های درمانی فیزیوتراپی بهبودی حاصل نشود، متخصص ارتوپدی اقدام به تجویز جراحی برای بیمار می‌کند. این روش متناسب با شرایط بیمار و شدت عارضه ممکن است به شکل جراحی باز یا جراحی بسته و زیرپوستی انجام گیرد. در هر دو نوع جراحی به‌منظور بهبود سریع‌تر، افزایش دامنه حرکتی، بازگشت عملکرد و کاهش عوارضی همچون تورم، درد و ضعف باید اقدام به انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی تاندون شود. همچنین به بیماران توصیه می‌شود تا چند هفته بعد از جراحی بر روی زخم درحال التیام فشاری وارد نکنند. پس از جراحی و انجام تمرینات توانبخشی، تاندون می‌تواند آزادانه و بدون گیر کردن بلغزد و حرکت کند.
سخن پایانی
در این مقاله با عارضه انگشت ماشه‌ای، علائم و علل بروز آن آشنا شدید. این وضعیت باعث بروز درد و ناراحتی در انگشت آسیب‌دیده می‌شود. بنابراین به‌منظور جلوگیری از عوارض ناشی از این بیماری باید سریعا با مراجعه به پزشک متخصص روش درمانی مناسبی را آغاز کنید. برای درمان انگشت ماشه‌ای می‌توان از انواع درمان‌های غیرجراحی یا جراحی کمک گرفت؛ اما توجه داشته باشید که انجام تمرینات توانبخشی و فیزیوتراپی در بهبود و بازگشت عملکرد انگشتان دست بسیار موثر محسوب می‌شود. اگر شما نیز پس از بروز این عارضه قصد رزرو نوبت فیزیوتراپی از کلینیک تخصصی فیزیوتراپی کیانپارس را داشتید، تنها لازم است با مراجعه به وبسایت مجموعه، فرم مربوطه را تکمیل کنید تا کارشناسان در سریع‌ترین زمان ممکن به‌منظور انجام هماهنگی های لازم با شما ارتباط برقرار کنند.
سوالات متداول
1- عارضه انگشت ماشه‌ای بیشتر درچه افرادی رخ می‌دهد؟
این بیماری در افراد و در سنین مختلف ایجاد می‌شود؛ اما طبق تحقیقات انجام‌شده در بین بانوان و افرادی مانند پیانیست‌ها و تایپیست‌ها که به‌صورت روزانه کارهای تکراری را با انگشتان دست خود انجام می‌دهند بیشتر از دیگر افراد شایع است.
2- چگونه می‌توان از ابتلا به انگشت ماشه‌ای جلوگیری نمود؟
با انجام نرمش‌ها، تمرینات مناسب انگشتان دست و رعایت نکاتی همچون عدم استفاده مداوم از انگشتان، عدم وارد کردن ضربه و فشار به انگشت و توجه به سلامت جسمی می‌توان از ابتلا به عارضه انگشت ماشه‌ای تا حد زیادی جلوگیری نمود.
3- چه عواملی خطر ابتلا به انگشت ماشه‌ای را افزایش می‌دهند؟
چنگ زدن مداوم اشیاء، استفاده مکرر از دست در برخی ورزش‌ها و بیماریهای مختلف همچون روماتیسم و دیابت احتمال ابتلا به انگشت ماشه‌ای را افزایش می‌دهند.
چگونه می‌توان به عنوان والدین از توان بخشی فیزیکی کودکانمان حمایت کنیم؟
چگونه می‌توان از تمرینات فیزیوتراپی در نقاحت بیمارانی با این مرض در قسمت دست و فیزیوتراپی پاها و جلو و سینه و کمر هستند، بهره برد؟
چه نکاتی در انتخاب یک فیزیوتراپیست برای بهبود عملکرد جسمانی و حرکتی باید در نظر گرفت؟
نقش تمرینات‌ورزشی فیزیوتراپی برای بهبودی فعالیت افرادی مبتلا به مشکلات عضلانی و سیستم عصبی چگونه‌است می‌تواند در بهبود وضعیت آنها کمک کند؟
نقش تمرینات‌ورزشی تعادلی و توانبخشی در پیشگیری از آسیب‌های ورزشی و افتادن در سالمندان چگونه‌است می‌توانند بهبودی عملکرد روزمره و کیفیت زندگی آنها کمک کنند؟
فیزیوتراپی چطور می‌تواند به بهبود عملکرد و توانایی حرکتی بیمارانی با این مرض در قسمت فیزیوتراپی پاها و پشتی هستند، کمک کند؟