آب درمانی (هیدروتراپی) چیست؟

درمان بسیاری از بیماری‌ها معمولاً با دارو آغاز می‌شود. در برخی از موارد، استفاده انحصاری از دارو ضروری است تا وضعیت بدتر نشود و بتوان از بروز عوارض بیشتر جلوگیری کرد. بااین‌حال، راهکارهای جایگزینی مانند هیپنوتراپی برای مشکلات روان‌شناختی و آب‌درمانی برای آسیب‌های جسمانی نیز موجود هستند. این روش‌ها ممکن است به‌صورت مستقل یا همراه با داروها به کار گرفته شوند. در این مقاله، قصد داریم به سؤالات شما از قبیل آب درمانی چیست یا هیدروتراپی چیست پاسخ دهیم.

اگر شما هم علاقه‌مند به آشنایی با روش‌‌های مختلف فیزیوتراپی هستید، و قصد دارید دوره درمان خود را در بهترین کلینیک فیزیوتراپی، و زیر نظر یک پزشک متخصص و دارای مدرک دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی در ایران سپری کنید.

می‌توانید از طریق تکمیل فرم رزرو نوبت؛ فیزیوتراپیست ذاكر مشفق دکترای حرفه ای فیزیوتراپی در ایران با سال ها تجربه کار در کشور کانادا عضو انجمن فیزیوتراپی ایران و کانادا ارتباط برقرار کرده و از مشاوره و هماهنگی‌های لازم جهت مراجعه حضوری، بهره‌مند شوید. همچنین لازم به ذکر است که با رزرو نوبتبه صورت آنلاین؛ از ۱۰ درصد تخفیف خدمات درمانی هم برخوردار خواهید شد.

هیدروتراپی چیست؟

هیدروتراپی یا آب‌درمانی به استفاده از آب برای درمان انواع بیماری‌ها اشاره دارد. به‌عنوان‌مثال، می‌توان از آن برای درمان مشکلات موقتی پوستی مانند سوختگی و زخم‌های عفونی یا بیماری‌های مزمن مثل آرتروز و فیبرومیالژیا (خستگی مزمن) بهره برد. در هیدروتراپی از آب سرد یا گرم استفاده می‌شود؛ فشار و جریان آب بسته به نوع درمان متفاوت بوده و هدف از این کار کاهش علائم جسمی و روانی است. برخی از روش‌های هیدروتراپی شامل نشستن در وان آب گرم می‌شوند که می‌توان آن‌ها را در خانه نیز انجام داد. اما برخی روش‌ها به مکان‌ها یا تجهیزات تخصصی مانند سونا سرد یا دستگاه‌های هیدروتراپی نیاز دارند. مکان‌ها و تجهیزات مورد استفاده در هیدروتراپی ممکن است شامل مخازن فیزیوتراپی، وان‌های آب گرم، استخرهای شنا، گرداب‌های چشمه‌های معدنی، سونا، دوش یا حمام باشد. روش استفاده از هر کدام بسته به هدف درمان و توصیه پزشک متفاوت خواهد بود.

فواید و خواص هیدروتراپی

هیدروتراپی یا آب‌درمانی دارای فواید فراوانی است که نه‌تنها بر سلامت جسمی بلکه بر بهبود شرایط روحی و روانی نیز تأثیر می‌گذارد. در ادامه به برخی از کاربردها و مزایای این روش درمانی اشاره می‌کنیم تا متوجه خواص آب‌درمانی شوید.

• تسکین دردهای مفصلی
• کاهش تنش‌های بدنی و آرامش‌بخش
• روش درمانی قابل‌دسترس
• رفع گرفتگی و اسپاسم عضلانی
• بهبود شرایط روحی و روانی بیمار
• حفظ و افزایش انعطاف‌پذیری بدن
• تقویت عضلات بدن
• کاهش حملات آسم ناشی از تمرین‌های هوازی
• افزایش متابولیسم بدن
• مناسب برای زنان باردار
• افزایش سرعت جریان خون
• مناسب برای افراد مسن و بیمارانی که مشکلات حرکتی دارند
• کاهش مشکلات ناشی از بیماری‌های ریوی، قلبی و روماتیسم

انواع آب‌درمانی

در ادامه مقاله آب درمانی چیست، توضیحاتی برای آشنایی با انواع آب‌درمانی و روش‌های انجام آن‌ها ارائه می‌شود.

هیدروتراپی داخلی

هیدروتراپی داخلی شامل تمرین‌ها و ورزش‌های داخل استخر، جکوزی یا وان است که برای تقویت، کشش و کاهش دردهای عضلانی و مفصلی کاربرد دارد. این روش به‌ویژه برای درمان آرتروز و افراد سالمند بسیار مفید است. انواع دیگر هیدروتراپی داخلی برای درمان مشکلات گوارشی، واژینال و مقعدی مورداستفاده قرار می‌گیرند، مانند حمام‌های بخار و دوش‌های کولون و واژینال. این نوع آب‌درمانی‌ها باید تحت‌نظر پزشک انجام شوند.

هیدروتراپی خارجی

هیدروتراپی خارجی شامل استفاده از کمپرس‌های آب گرم یا سرد خارج از استخر است. این روش به آرام شدن و تسکین دردهای استخوانی کمک می‌کند و در درمان رماتیسم نیز مؤثر است.

حمام آب گرم

حمام آب گرم برای درمان استرس و گرفتگی‌های عضلانی مفید است. استفاده از دوش آب گرم، غوطه‌ورشدن در آب گرم و افزودن روغن‌ها یا گیاهان معطر می‌تواند این بیماری‌ها را تسکین دهد. افرادی که به مواد معطر یا روغن‌های گیاهی حساسیت دارند، نباید از آن‌ها در هیدروتراپی استفاده کنند.

سونا

سونای خشک یا بخار نمونه‌هایی از هیدروتراپی با سونا هستند. نشستن در سونا، تنظیم دمای محیط و استفاده از آب بر روی بدن بیمار می‌تواند به بهبود برخی بیماری‌ها کمک کند.

حمام سیتز

در حمام سیتز، بیمار در وان یا استخرهای کم‌عمق و کوچک می‌نشیند تا گرفتگی‌های عضلانی و مشکلات گوارشی مانند بواسیر را درمان کند. در این وان‌ها، آب گرم یا سرد به کاهش درد کمک می‌کند.

هیدروتراپی متناوب

در هیدروتراپی متناوب، برای افزایش گردش خون و کاهش دردهای استخوانی، فرد ابتدا در استخر آب گرم قرار می‌گیرد و سپس وارد استخر آب سرد می‌شود. این فرایند ممکن است به‌صورت معکوس نیز انجام شود.

کاربردهای هیدروتراپی

هیدروتراپی یا آب‌درمانی برای درمان اختلال‌ها و بیماری‌های متعددی مانند کمردرد، رماتیسم و دردهای زانو استفاده می‌شود. در ادامه به طور مفصل درباره کاربردهای هیدروتراپی توضیح می‌دهیم.

آب‌درمانی برای دیسک کمر

هیدروتراپی برای کاهش دردهای ناشی از دیسک کمر نیز مؤثر است. معمولاً این روش در کنار فیزیوتراپی توصیه می‌شود. در جلسات آب‌درمانی دیسک کمر، توصیه می‌شود که در عمق آبی قرار بگیرید که تمام گودی کمر شما را بپوشاند.

پس از انجام تمرین‌ها و خروج از آب، حتماً کمر خود را بپوشانید تا از گرفتگی عضلانی جلوگیری شود. آب گرم در هیدروتراپی جریان خون را در ناحیه آسیب‌دیده افزایش می‌دهد و عضلات آن را شل می‌کند؛ لذا، بهتر است در پایان تمرین‌ها حدود پنج دقیقه در آب جکوزی بمانید. آب‌درمانی و انجام تمرین‌های قدرتی و کششی کمک شایانی به بهبود دردهای کمر می‌کند.

آب‌درمانی برای رماتیسم

هیدروتراپی یک روش مؤثر برای کاهش التهاب‌های مفصلی ناشی از رماتیسم است. بیمار با انجام تمرین‌های مخصوص می‌تواند دردهای مفصلی را کاهش داده و عضلات خود را تقویت کند. همچنین آب گرم به کاهش استرس و آرام‌کردن بدن بیمار کمک می‌کند.

آرتروز

هیچ درمان قطعی برای آرتروز و پوکی‌استخوان وجود ندارد. معمولاً در کنار دارودرمانی یا عمل جراحی، یکی از ورزش‌های مؤثر آب‌درمانی نیز توصیه می‌شود. انجام تمرین‌های آب‌درمانی به بهبود دردهای ناشی از آرتروز کمک می‌کند.

آب‌درمانی برای رباط زانو

آب‌درمانی برای بهبود دردهای رباط زانو، آرتروز و رماتیسم‌های مرتبط با مفصل زانو کاربرد دارد. با استفاده از آب و بدون اعمال فشار زیاد بر زانو و عضلات، می‌توان از طریق کاهش وزن در آب و مقاومت طبیعی آب، تمرین‌های اصلاحی انجام داد. راه‌رفتن، کشش عضلانی، و تمرین‌هایی که به حفظ تعادل بدن کمک می‌کنند، در درمان مشکلات رباط زانو مؤثر هستند.

سلامت روان

شناکردن و غوطه‌ور شدن در آب یکی از راهکارهای علمی برای کاهش استرس روزانه است. بر اساس گزارش‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، فعالیت‌های بدنی و ورزش‌های آبی از بهترین روش‌های کاهش تنش ناشی از افسردگی و مشغله روزانه محسوب می‌شوند؛ بنابراین، ورزشکاران یا افرادی که دچار آسیب‌دیدگی شده‌اند، می‌توانند از آب‌درمانی برای بهبود سلامت روانی خود نیز بهره ببرند.

مضرات آب‌درمانی

اگرچه آب‌درمانی فواید بسیاری دارد، اما ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد. این روش برای ورزشکارانی که دچار پارگی عضلات یا تاندون هستند، مناسب نیست و می‌تواند آسیب‌ها را افزایش دهد. دیگر خطرات احتمالی شامل موارد زیر است:

• غرق‌شدن
• لیز خوردن در استخر
• گرمازدگی به دلیل حرارت زیاد آب
• نارسایی قلبی یا افزایش تپش قلب به دلیل افزایش فشارخون ناشی از حضور طولانی‌مدت در آب
• عفونت‌ها و بیماری‌های پوستی مانند زگیل کف پا و عفونت ادراری که از طریق آب منتقل می‌شوند

بیمارانی که سابقه بیهوشی ناگهانی یا صرع دارند باید در استفاده از هیدروتراپی احتیاط کنند، زیرا ممکن است بیماری‌شان تشدید شده و خطر غرق‌شدن را به همراه داشته باشد.

جمع‌بندی

آب‌درمانی یک روش مؤثر برای کاهش دردهای عضلانی و مفصلی، بهبود شرایط روانی و تسریع روند بهبودی است. باتوجه‌به مزایا و کاربردهای گسترده این روش، افراد می‌توانند از آن به‌عنوان یک مکمل درمانی بهره‌مند شوند. مرکز فیزیوتراپی کیانپارس اهواز با ارائه خدمات تخصصی هیدروتراپی، بهترین گزینه برای بهره‌مندی از این روش درمانی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هیدروتراپی چیست به مرکز فیزیوتراپی کیانپارس اهواز مراجعه کنید.

سؤالات متداول

1. آب درمانی چیست؟

آب‌درمانی یک روش درمانی است که از آب و خصوصیات آن برای بهبود شرایط جسمی و روانی انسان استفاده می‌کند. این روش شامل انواع مختلفی از تمرینات و درمان‌هایی مانند شنا، جکوزی، و حمام‌های گرم یا سرد است.

2. آیا تجهیزات خاصی برای آب‌درمانی لازم است؟

بله، برخی از تجهیزات مورداستفاده در آب‌درمانی شامل استخرهای ویژه، جکوزی، تردمیل آبی و دستگاه‌های هیدروتراپی هستند. این تجهیزات در مراکز فیزیوتراپی تخصصی وجود دارند.