تنفس نقش مهمی در عملکرد دستگاههای بدن و حیات انسان دارد؛ اما گاهی اوقات مشکلاتی همچون بیماریهای قلبی و تنفسی باعث میشود که فرد در تنفس با مشکل مواجه شود. برای رفع این دسته مشکلات روشهای درمانی مختلفی وجود دارد که یکی از مهمترین اقدامات، شرکت در جلسات فیزیوتراپی قفسه سینه محسوب میشود. فیزیوتراپی قفسه سینه شامل اقداماتی بهمنظور بهبود تنفس و پاکسازی مجاری هوایی است. معمولا جراحان و متخصصین بعد از جراحی قفسه سینه، این روش درمانی را توصیه میکنند. برای دستیابی به نتایج بهتر، انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی قفسه سینه در بهبود شما بسیار موثر خواهد بود. در ادامه قصد داریم شما را با تکنیکها و روشهای مختلف فیزیوتراپی قفسه سینه آشنا کنیم؛ با ما همراه باشید.
فیزیوتراپی قفسه سینه چیست؟
فیزیوتراپی قفسه سینه روشی برای از بین بردن مواد اضافی، خلط و ترشحاتی است که در راههای هوایی ریه قرار گرفتهاند. در فیزیوتراپی قفسه سینه از تکنیکها و روشهای متفاوتی استفاده میشود تا ترشحات موجود در راههای تنفسی پاکسازی شوند. در این فیزیوتراپی فرد در موقعیتهای بدنی مختلفی قرار میگیرد تا با استفاده از نیروی جاذبه زمین ترشحات مخاطی از ریه خارج شوند. علاوهبر قرار گرفتن بدن فرد در موقعیتهای خاص، ضربات خفیفی روی قفسه سینه زده میشود. پس از قرارگیری بدن در موقعیت خاص و استفاده از ضربات ملایم، از طریق دست لرزشی بر روی قفسه سینه بیمار ایجاد میشود تا ترشحات حاصل توسط سرفه از بدن خارج شوند.
فیزیوتراپی قفسه سینه پیچیده نیست؛ اما فیزیوتراپیست برای انجام تکنیکهای مختلف فیزیوتراپی باید از مهارت و تجربه بالایی برخوردار باشد تا بتواند این روش درمانی را بدون هیچگونه صدمه برای بیمار انجام دهد. بهطورکلی این نوع فیزیوتراپی به پاکسازی ترشحات تنفسی و بهبود جریان هوا در ششها کمک میکند. انجام فیزیوتراپی قفسه سینه برای بیماریهایی همچون فیبروز سیستیک (Cystic fibrosis یا CF) که باعث افزایش ترشحها میشوند بسیار موثر خواهد بود.
فیزیوتراپی قفسه سینه برای کدام دسته از افراد مناسب است؟
همانطورکه گفته شد یکی از مهمترین اقدامات درمانی برای رفع مشکلات تنفسی و قلبی، فیزیوتراپی قفسه سینه محسوب میشود. امروزه از این روش بهمنظور درمان بیماران گروههای سنی مختلفی که به مشکلات تنفسی مزمن و شدیدی مبتلا هستند، استفاده میشود. بهطورکلی انجام فیزیوتراپی قفسه سینه برای گروههای زیر مناسب خواهد بود.
- بیمارانی که سابقه بیماریهای شدید و حادی را دارند، به فیزیوتراپی قفسه سینه نیاز داشته و برای پیگیری درمان خود باید به مراکز فیزیوتراپی معتبر مراجعه کنند.
- فیزیوتراپی برای افرادی که به مشکلاتی همچون تخلیه نشدن ترشحات و دمل های ریوی مبتلا هستند، انتخاب خوبی خواهد بود.
- معمولا به افرادی که به تازگی جراحی ارگانهای داخلی بدن را انجام دادهاند، برای رفع مشکل تنفسی و تخلیه ترشحات، فیزیوتراپی قفسه سینه پیشنهاد میشود.
- بیمارانی که دارای مشکلاتی همچون تومورهای ریوی هستند، در طولانیمدت نیاز به انجام فیزیوتراپی قفسه سینه دارند.
- افرادی که به عفونتها و بیماریهای مزمنی همچون برونشکتازی (Bronchiectasis) _ آسیب دیدگی نایژه های ریه مبتلا هستند، بیش از هر فرد دیگری به این فیزیوتراپی نیاز خواهند داشت.
- معمولا برای بیماران تنفسی که در بخش مراقبتهای درمانی ویژه بستری هستند، از فیزیوتراپی قفسه سینه استفاده میشود تا اکسیژن به مقدار کافی به بیمار برسد. همچنین این دسته افراد پس از ترخیص از بیمارستان نیز باید برای بهبودی هرچه سریعتر به شرکت در جلسات فیزیوتراپی قفسه سینه ادامه دهند.
انواع تکنیک های فیزیوتراپی قفسه سینه
فیزیوتراپی قفسه سینه با بهکارگیری تکنیکهای مختلف بهطور موثری ریه و راههای تنفسی را پاکسازی کرده و به بهبود شرایط تنفسی بیمار کمک میکند. توجه داشته باشید که تمام این تکنیکها باید توسط یک فیزیوتراپیست آموزش دیده و ماهر انجام شود تا عارضهای را برای بیمار به وجود نیاورد. در ادامه با متداولترین تکنیکهای فیزیوتراپی قفسه سینه آشنا میشوید.
قرار دادن بیمار در وضعیت بدنی خاص و خروج مایع
در این روش فیزیوتراپیست با قرار دادن بدن بیمار در وضعیت خاص از جاذبه زمین استفاده میکند تا مخاط و مایع اضافی موجود در ریه خارج شوند. متخصصان فیزیوتراپی بدن بیمار را در وضعیتی قرار میدهند که ششها بهطرف پایین قرار گیرند و سپس به سینه او ضربه میزنند. معمولا ضربه زدن به سینه بیمار حدود 3 تا 5 دقیقه طول کشیده و بعد از آن حدود 15 ثانیه سینه بیمار را تکان میدهند. پس از این مراحل مخاط از راههای تنفسی بالا رفته و با سرفه تمام این مخاط از ریه خارج میشوند. فیزیوتراپیست باید دقت کند که هنگام انجام این روش به ستون فقرات، معده، دندهها و استخوان جناغ سینه بیمار ضربه نزند.
تکنیک های فعال تنفسی (ACBT)
فیزیوتراپیست با آموزش تکنیکهای تنفسی فعال به تخلیه مخاط از ریه کمک میکند. برای انجام این تکنیک بیمار باید کنترل تنفس را بهخوبی آموزش ببیند و با تنفس عمیق و سپس سرفه شدید این تکنیک را بهطور کامل انجام دهد. درواقع سرفه شدید بازدم شدیدی خواهد بود که از راه حلق انجام شده، بهطوریکه ماهیچههای معده به داخل کشیده میشوند.
اجرای تمرینات اتوژنیک (AD)
تمرینات اتوژنیک یکی از تکنیکهای موثر باز کردن راههای تنفسی است که در آن از تنفس کنترل شده کمک گرفته میشود تا مخاط از ریهها خارج شوند. این روش 3 مرحله داشته و برای خروج مخاط انباشته شده از بیرون از مجاری تنفسی انجام میشود. توجه داشته باشید که این 3 مرحله تا جاییکه پاکسازی کاملا انجام گیرد، ادامه پیدا میکند. در این مراحل بیمار باید از تنفسهای کمحجم، سپس تنفسهای متوسط و در نهایت از تنفسهای عمیق استفاده کند تا برای خود شرایط سرفه کردن و بالا آوردن را فراهم کند. فیزیوتراپیست در این تکنیک به بیمار راهنماییهای لازم را میدهد که چه زمانی باید سرفه کردن را آغاز کند.
دستگاه فشار مثبت بازدمی (PEP)
دستگاه فشار مثبت بازدمی مانند یک ماسک بر روی دهان بیمار گذاشته میشود و همراه با تکنیکهای تنفسی کمک میکند تا مخاط و مایعات اضافی از ریه پاکسازی شوند. این دستگاه به بیمار کمک میکند تا بهراحتی نفس را فرو دهد و در مقابل خروج نفس به شدت مقاومت میکند. بنابراین بیمار برای غلبه بر مقاومت ایجاد شده توسط دستگاه باید انرژی بالایی مصرف کند. این فشار باعث باز شدن راههای تنفسی و حرکت مخاط میشود.
دستگاه نوسانی (PEP)
این دستگاه نیز مانند دستگاه معمولی (PEP) شرایطی را برای بیمار فراهم میکند که نفس خود را بهراحتی فرودهد؛ اما دربرابر بازدم مقاومت میکند. البته با این تفاوت که این دستگاه هنگام بازدم لرزشی را بههمراه دارد تا مخاط از مجاری تنفسی میانی به مجاری تنفسی مرکزی حرکت کند. پس از چند بازدم فیزیوتراپیست به شما آموزش میدهد که عمیق سرفه کنید تا ریهها کاملا پاکسازی شوند. جلسه درمانی با استفاده از دستگاههای (PEP) متناسب با با شدت تجمع خلط و مایعات در ریه حدود 20 دقیقه طول میکشد.
مزایا انجام فیزیوتراپی قفسه سینه
انجام فیزیوتراپی قفسه سینه و پیگیری جلسات آن برای بیماران فواید زیادی را بههمراه دارد. این نوع فیزیوتراپی علاوهبر اینکه به شما کمک میکند تا راحتتر نفس بکشید، از عفونتهای مختلف و سینه پهلو در نواحی وابسته به ریه جلوگیری میکند. در ادامه با دیگر فواید انجام فیزیوتراپی قفسه سینه آشنا خواهید شد.
- فیزیوتراپی قفسه سینه از جمله روشهای غیرتهاجمی درمانی محسوب میشود که برای بیمار خطری نداشته و کاملا ایمن است.
- هزینه فیزیوتراپی در مقایسه با دیگر درمانهای تهاجمی و حتی برخی جراحیهای سنگین کمتر و مناسبتر خواهد بود.
- این فیزیوتراپی را میتوان علاوهبر مراکز درمانی، در خانه نیز انجام داد. بنابراین شرکت در جلسات فیزیوتراپی بعد از جراحی قفسه سینه برای افرادی که دچار معلولیت یا مشکلات جسمی هستند و سالمندان گزینه مناسبی خواهد بود.
- توانبخشی و فیزیوتراپی قفسه سینه علاوهبر اینکه تاثیر بسیار خوبی در جلوگیری از عفونتهای سینه دارد، سرفههای بیماران را بهطور قابلتوجهی کاهش میدهد.
- این فیزیوتراپی به درمان عارضههایی همچون انسداد مزمن ریه یا COPD میپردازد و به بهبود ناراحتیهای عصبی_عضلانی کمک میکند.
- فیزیوتراپی قفسه سینه با جلوگیری از عفونت و سرفههای شدید در تنفس هرچه راحتتر نقش موثری دارد.
- از این نوع فیزیوتراپی میتوان برای بیماران بستریشده در بخش مراقبتهای ویژه که مبتلا به مشکلات تنفسی هستند، استفاده نمود.
- این فیزیوتراپی جزو روشهای درمانی کمخطر بوده و عارضه خطرناکی را برای بیمار بههمراه ندارد. گاهی اوقات بیماران بعد از انجام این روش دچار تورمهای موقت میشوند که پس از مدت کوتاهی از بین میروند.
نکات مهم پیش از انجام فیزیوتراپی قفسه سینه
اگرچه مهارت بالا فیزیوتراپیست در انجام تکنیکهای مختلف فیزیوتراپی قفسه سینه بسیار اهمیت دارد و در بهبود شما موثر است؛ اما شما نیز باید پیش از انجام فیزیوتراپی به نکات بخصوصی برای دریافت نتیجه هرچه بهتر توجه کنید. برخی از نکات مهم پیش از انجام فیزیوتراپی قفسه سینه شامل موارد زیر است.
- برای انجام فیزیوتراپی قفسه سینه از پوشیدن لباس تنگ یا همراه داشتن جواهرات بپرهیزید. همچنین لباسهایی که در اطراف گردن زیپ یا دکمه دارند، برای شرکت در جلسات فیزیوتراپی مناسب نیستند.
- با توجه به اینکه فیزیوتراپی قفسه سینه روی بدن لخت انجام نمیشود، بیمار باید لباس نرمی مانند تیشرت بپوشد.
- فیزیوتراپیست هنگام انجام تکنیکهای فیزیوتراپی نباید ساعت یا انگشتر به دست داشته باشد.
- چند ورق دستمال کاغذی برای تمیز کردن ترشحات و خلط در نزدیکی خود قرار دهید.
اهمیت فیزیوتراپی بعد از جراحی قفسه سینه
درصورتیکه دچار آسیب قفسه سینه، جراحی یا هر مشکل دیگری که مربوط به عفونتهای تنفسی یا سوانح است شدهاید، فیزیوتراپی قفسه سینه میتواند کمک موثری برای شما باشد. برخی از مشکلات مربوط به ریه و مشکلات تنفسی در صورت عدم درمان ممکن است جان شما را به خطر بیندازند. بیماریهایی همچون ذاتالریه و عفونتهای مختلف ازجمله بیماریهایی هستند که پزشک، انجام فیزیوتراپی قفسه سینه را برای درمان آنها تجویز میکند.
این فیزیوتراپی برای بیماریهایی که باعث افزایش ترشحات در ریه میشوند کاملا موثر خواهد بود. فیزیوتراپی قفسه سینه مجرای تنفسی را کاملا باز کرده و از تشدید عفونت جلوگیری میکند. توجه داشته باشید که انباشته شدن خلط در ریه ها باعث ایجاد اختلال در انتقال اکسیژن شده و درنهایت اکسیژنرسانی به خون را دچار مشکل میکند. بنابراین پاکسازی ریهها به وسیله فیزیوتراپی امری حیاتی خواهد بود.
اگر دچار سرفههای خلطدار، کوتاهی نفس، حس ناتوانی در دریافت هوای کافی و ناتوانی در عمیق نفس کشیدن شدهاید، روشهای درمانی فیزیوتراپی برای شما موثر خواهند بود. برای انجام فیزیوتراپی قفسه سینه باید به یک مرکز معتبر با فیزیوتراپیستهای ماهر مراجعه کنید؛ چراکه متخصصان فیزیوتراپی در بررسی عملکرد سیستم تنفسی و کیفت تنفس نقش بسیار مهمی دارند و آنها میتواند درمانی مناسب مشکل شما انتخاب کنند.
مرکز تخصصی فیزیوتراپی کیانپارس بهترین کلینیک فیزیوتراپی در ایران و اهواز شناخته میشود که میتوانید برای شروع درمان و استفاده از خدمات فیزیوتراپی قفسه سینه از آن بهره ببرید. این مرکز برای بیمارانی که بهعلت آلودگی هوا، جراحیهای سنگین یا کهولت سن قادر به خروج از منزل نیستند، خدمات فیزیوتراپی در منزل را در نظر گرفته است. فیزیوتراپیستهای مجموعه کیانپارس در کمترین زمان ممکن به منزل شما اعزام میشوند تا به ارائه خدمات فیزیوتراپی بپردازند.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی فیزیوتراپی بعد از جراحی قفسه سینه و انواع تکنیکهای آن پرداختیم. بهطورکلی اقدامات فیزیوتراپی بعد از جراحی قفسه سینه با هدف تخلیه ترشحات و تصحیح الگوی تنفس بیمار انجام میگیرد. بنابراین انجام فیزیوتراپی برای عفونتهای مزمن و جلوگیری از مشکلات پیچیدهتر اقدامی ضروری است. اگر قصد مراجعه به مجموعهای را دارید که قیمت فیزیوتراپی آن کاملا مناسب و منصفانه بوده و با انواع بیمهها طرف قرارداد باشد، مرکز تخصصی فیزیوتراپی کیانپارس بهترین گزینه برای شما خواهد بود. این مجموعه از تکنیکها و روشهای بروز دنیا برای انجام فیزیوتراپی استفاده میکند. بنابراین با خیالی آسوده و اطمینان خاطر میتوانید به رزرو نوبت فیزیوتراپی بپردازید.
سوالات متداول
1- انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی قفسه سینه چه اهمیتی دارد؟
فیزیوتراپیست با انجام روشها و تکنیکهای درمان فیزیوتراپی بعد از جراحی قفسه سینه به درمان مشکلات تنفسی میپردازد. همچنین کلیه آموزشهای لازم را در خصوص درست بلند شدن، نشستن، راه رفتن و… را به شما ارائه میکند.
2- چه افرادی نمیتوانند فیزیوتراپی قفسه سینه را انجام دهند؟
افرادی که در گذشته یا بهتازگی دچار شکستگی در ناحیه قفسه سینه شدهاند، کسانی که از داروی انعقاد خون استفاده میکنند و بیمارانی که به پوکی استخوان شدید مبتلا هستند، نمیتوانند از انواع روشها و تکنیکهای فیزیوتراپی قفسه سینه استفاده کنند و در صورت استفاده ممکن است سلامت آنها را به خطر بیندازد.
3- انجام فیزیوتراپی قفسه سینه چند جلسه طول میکشد؟
تعداد جلسات فیزیوتراپی قفسه سینه متناسب با علت، نوع عارضه و شدت آن متغیر بوده و نمیتوان بهطور دقیق تعداد جلسات مشخصی را تعیین کرد. در بسیاری از موارد برای ناراحتیهای خفیف حدود 10 جلسه و برای مشکلات تنفسی شدید بیشتر از 20 جلسه برای بیمار تجویز میشود. همچنین برای بیمارانی که تومورهای بدخیم دارند، تمرینات فیزیوتراپی باید بهصورت مداوم انجام شود.
نقش فیزیوتراپی برای بهبودی فعالیت افرادی مبتلا به اختلالات توانبخشی پس از ایست قلبی و مواجهه با عوارض آن چگونهاست میتواند بهبودی توانایی فیزیکی و انعطاف پذیری آنها کمک کند؟
تأثیر فیزیوتراپی در تسریع بهبودی و تقویت عضلات بعد از جراحی پا و زانو بچه صورتاست میتواند بهبودی عملکرد مفاصلی کمک کند؟
چگونه میتوان تاثیرات روانی و روانشناختی فیزیوتراپی بعد از جراحی اندامها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و از طریق مشاورههای روانشناختی به بیماران کمک کرد؟
فیزیوتراپی بعد از جراحی اندامها چگونه به مدیریت درد پس از عمل کمک میکند و آیا این روشها میتوانند به جلوگیری از عوارض پس از جراحی کمک کنند؟
چگونه میتوان فیزیوتراپی را به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای افرادی که مشکل بیماریهای مزمن مانند آرتریت یا فیبرومیالژیا هستند، به کار برد؟
چگونه میتوان تاثیرات فیزیوتراپی بر جلوگیری از عوارض پس از جراحی بهبود داد؟