ذات‌الریه یا سینه‌پهلو نوعی التهاب در ریه‌ها بوده که به‌علت عفونت باکتریایی، قارچی یا ویروسی تنفس را با اختلال مواجه می‌کند. به این بیماری ریوی که با علائمی همچون تب و سرفه همراه است، پنومونی نیز می‌گویند. پنومونی نوعی بیماری ریوی حاد و مزمن محسوب شده که فرد مبتلا دارای سرفه شدید به‌همراه مخاط خونی خواهد بود. این بیماری معمولا در فصول سرد سال شدت می‌گیرد. ذات‌الریه با درمان به‌موقع و مصرف داروهای تجویز شده به‌راحتی بهبود می‌یابد؛ اما در مواردی که فرد در زمان مناسب به پزشک مراجعه نکرده یا سیستم ایمنی او ضعیف باشد، ذات‌الریه بسیار خطرناک و جدی است. اگر شما نیز می‌خواهید بدانید که ذات‌الریه چیست؟ و درمان آن چگونه است؟ تا انتها این مقاله با ما همراه باشید.
سینه پهلو یا ذات الریه چیست؟
ریه‌ها نیز مانند هر عضو دیگری از بدن ممکن است عفونت کنند که به این عارضه ذات‌الریه یا سینه‌پهلو گفته می‌شود. عفونت ریه از خفیف تا شدید متغیر بوده و گاهی اوقات بیمار از شدت وخامت به درمان‌های تخصصی نیاز پیدا می‌کند. در ریه‌ها هوا وارد قسمتی به‌نام کیسه هوایی می‌شود؛ اما هنگام بروز ذات‌الریه، کیسه‌های هوایی با مایع چرکی پر شده و نفس کشیدن برای بیمار سخت می‌شود. درنتیجه اکسیژن کافی وارد خون نشده و به قسمت‌های مختلف بدن نمی‌رسد. طبق تحقیقات انجام‌شده هر فردی در هر سن‌وسال ممکن است دچار سینه‌پهلو یا ذات‌الریه شود؛ اما توجه داشته باشید کودکان زیر 2 سال و سالمندان بالای 65 سال بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند؛ چراکه دستگاه ایمنی بدن آنها قدرت و توان کمتری برای مقابله با میکروب‌ها دارد. لازم به ذکر است ذات‌الریه می‌تواند یک یا هر دو ریه را درگیر کند.
در بسیاری از موارد برخی از مبتلایان به سینه‌پهلو از بیماری خود مطلع نیستند و عامل عفونت را در محیط پراکنده می‌کنند؛ اما در واقع این افراد دچار ذات‌الریه متحرک شده‌اند. ذات‌الریه ویروسی و باکتریایی هردو می‌توانند از طریق استنشاق قطرات موجود در هوا که ناشی از سرفه یا عطسه است، به دیگران منتقل شوند. همچنین امکان ابتلا به این بیماری از طریق تماس با سطوح یا اشیاء آلوده به باکتری یا ویروس‌های عامل بیماری وجود دارد. بهتر است بدانید که بیماری سینه‌پهلو یا ذات‌الریه در بلندمدت عوارض جبران‌ناپذیری را برای شما به‌همراه خواهد داشت. بنابراین در صورت ابتلا به آن باید هرچه سریع‌تر اقدام به درمان کنید.
علائم و نشانه های سینه پهلو
علائم و نشانه‌های سینه‌پهلو، 24 الی 48 ساعت پس از بروز بیماری در بدن پدیدار خواهند شد؛ اما توجه داشته باشید که در ابتدا سرعت بروز این علائم بسیار آهسته است. در آغاز علائم سینه پهلو مانند بیماری سرماخوردگی بوده که همین امر فرایند تشخیص عفونت را در ریه‌ها دشوار می‌کند.
زیرا همان میکروبی که باعث سرماخوردگی می‌شود، به ریه‌ها راه یافته و سبب بروز ذات‌الریه خواهد شد. به این ترتیب با وجود اینکه علائم سرماخوردگی بهبود می‌یابد؛ اما به‌صورت ناگهانی این نشانه‌ها تغییر پیدا کرده و تشدید می‌شوند که درنهایت منجر به بیماری سینه پهلو خواهند شد. شناخت علائم سینه پهلو می‌تواند در درمان هرچه سریع‌تر کمک‌کننده باشد. برخی از بارزترین علائم کلی ذات‌الریه شامل موارد زیر است.
- سرفه عادی یا سرفه خلط‌دار سبز و زرد یا خونی
- احساس کمبود نفس به‌ویژه در زمان تحرک بالا
- تب حدود 40 درجه همراه با لرز
- کاهش اشتها و خستگی زیاد
- افزایش میزان تعریق
- کبود شدن لب و ناخن‌ها
- احساس درد شدید در قفسه سینه یا شکم
- حالت تهوع یا استفراغ
- گیجی و عدم هوشیاری به‌ویژه در سالمندان
ذات الریه به دلیلی رخ می دهد؟
عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد سینه پهلو و عفونت شوند. به‌طورکلی دلایل ابتلا به ذات‌الریه متناسب با عامل بیماری‌زا و نحوه ابتلا دسته‌بندی می‌شود. در ادامه به بررسی شایع‌ترین علل ابتلا به بیماری ذات‌الریه خواهیم پرداخت.
عفونت باکتریایی
عفونت باکتریایی یکی از انواع علل ایجاد ذات‌الریه محسوب می‌شود که می‌تواند هر فردی را با هر سنی به این عارضه مبتلا سازد. افراد الکلی، بیماران ناتوان از نظر جسمی، کسانی که به‌تازگی عمل جراحی داشته‌اند و افراد دارای نقص ایمنی ازجمله گروه‌هایی هستند که بیشتر در معرض ذات‌الریه باکتریایی قرار دارند. عامل ایجادکننده ذات‌الریه باکتریایی منجر به بروز صدمات بسیار شدیدی بر بدن و ریه ها می‌شود. باکتری‌ها می‌توانند قسمتی از یک لوب یا لوب کاملی از ریه فرد را به‌طور کامل درگیر عفونت کنند. عفونت به‌وجودآمده وارد جریان خون شده و به کل بدن انتشار پیدا می‌کند. درنتیجه بخش‌های مختلف بدن عفونی می‌شود. ازجمله رایج‌ترین عوامل به‌وجودآورنده ذات‌الریه باکتریایی، باکتری به‌نام پنوموکوک محسوب می‌شود.
وجود ویروس ها
ذات‌الریه ویروسی نوع دیگری از سینه‌پهلو بوده که نیمی از موارد عفونت‌های ریوی مربوط به این عامل است. امروزه تعداد ویروس‌هایی که منجر به عفونت های تنفسی می‌شوند رو به افزایش است. ذات‌الریه ویروسی معمولا ملایم‌تر بوده و طی 1 الی 3 هفته بدون درمان تخصصی بهبود پیدا می‌کند. البته توجه داشته باشید عفونت به‌وجودآمده توسط ویروس آنفولانزا در برخی موارد بسیار شدید بوده و هنگام ورود به ریه‌ها با سرعت بالایی تکثیر پیدا می‌کند. این ویروس در بسیاری از موارد افرادی را مبتلا می‌کند که دارای بیماریهای ریوی یا قلبی زمینه‌ای هستند.
عامل مایکوپلاسمایی
مایکوپلاسماها ازجمله کوچک‌ترین موجودات زنده بر روی زمین هستند. این موجودات با باکتری‌ها و ویروس‌ها تفاوت عمده‌ای دارند؛ اما در کنار این تفاوت‌ها از برخی جهات نیز مشابه آنها هستند. عفونت با مایکوپلاسماها درجات مختلفی داشته و می‌تواند بسیار خفیف یا بسیار شدید باشد. همچنین این عامل تمام گروه‌های سنی را مبتلا کرده؛ اما احتمال ابتلا اطفال، نوجوانان و افراد مسن بیشتر است.
فیزیوتراپی بعد از جراحی اندام‌ها چگونه به مدیریت درد پس از عمل کمک می‌کند و آیا این روش‌ها می‌توانند به جلوگیری از عوارض پس از جراحی کمک کنند؟
آیا فیزیو تراپی می‌تواند در کمک به نقاحت بیمارانی با این مرض در قسمت دست و پاهای جلو و پشت و سینه و کمر و ستون فقرات پایین هستند، مفید باشد؟
کدام تکنیک‌های فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد افراد پس از جراحی مفصل بسیار مؤثر هستند؟
آیا فیزیو تراپی می‌تواند در کمک به نقاحت بیمارانی با این مرض در قسمت صورت و گردن و شانه و دست و آرنج و بازو و مچ و پاهای جلو و پشت هستند، مفید باشد؟
چگونه می‌توان فیزیوتراپی را با دیگر روش‌های درمانی مانند کیروپراکتیک، ماساژ درمانی، و تراپی‌های دستی ترکیب کرد تا بهترین نتایج در بهبودی بیماران به دست آید؟
چگونه می‌توان نقش خانواده و افراد معاشرتی در فرآیند فیزیوتراپی بعد از جراحی اندام‌ها را تقویت کرد و آنها را به عنوان یک منبع انگیزه و حمایت مدنظر قرار داد؟