فیزیوتراپی چیست و چه فوایدی دارد؟ | روش‌های درمانی

در پی پیشرفت‌های گسترده علم پزشکی امروزه شاهد درمان و کنترل بسیاری از عارضه‌های اسکلتی و عضلانی به وسیله روش‌های درمانی استاندارد، موسوم به فیزیوتراپی هستیم. در پاسخ به چیستی فیزیوتراپی باید بگوییم که مجموعه‌ای از اقدامات درمانی می‌باشد که در جهت کنترل و بهبود دردهای اسکلتی و عضلانی یا افزایش توانایی‌ها انجام می‌گیرد.

از آنجایی که امروزه این شیوه درمانی نسبت به گذشته اهمیت و جایگاه بیشتری پیدا کرده است، تصمیم داریم در این مقاله به بررسی کاربرد و روش‌های مختلف آن بپردازیم.

فیزیوتراپیست کیست و چه وظایفی دارد؟

فیزیوتراپیست‌ها متخصصانی هستند که آموزش دیده‌اند تا با استفاده از حرکات و تکنیک‌های فیزیکی به بیماران کمک کنند تا دردهای خود را کنترل کرده و ضعف‌های خود را از بین ببرند و در نهایت سلامت خود را مجدد به دست آورند.

این متخصصان با استفاده از دستگاه‌های خاص سعی دارند اهداف درمانی خود را پیش برده و نقش موثری در کاهش درد و کنترل بیماری‌های عصبی و عضلانی داشته باشند.

فیزیوتراپی اندام‎های مختلف و درمان بیماری‌های مربوطه

تحقیقات گسترده انجام شده در حوزه فیزیوتراپی نشان داده است که بسیاری از بیماری‌ها را با این شیوه درمانی می‌توان کنترل، درمان و بهبود بخشید. همین موضوع باعث شده است تا از فیزیوتراپی به عنوان یکی از درمان‌های مهم و اثرگذار در عصر حاضر یاد شود.

اعمال فیزیوتراپی بر روی اندام‌های مختلف بدن انجام می‌گیرد. برخی از این اندام‌ها به شرح زیر است:

فیزیوتراپی سر و گردن

در دنیای پزشکی یکی از موثرترین شیوه‌های درمانی در نظر گرفته شده برای افرادی که از بیماری‌ها و اختلالاتی چون گرفتگی و درد عضلات گردن، دیسک و آرتروز گردن و سردردهای غیر میگرنی در نظر گرفته می‌شود، فیزیوتراپی سر و گردن است‌. متخصصان با استفاده از روش‌هایی چون اولتراسوند تراپی، تکارتراپی، ماساژ درمانی و گرما و سرما درمانی سعی می‌کنند دردهای ناشی از اختلالات مربوط به سر و گردن را در بیماران کنترل کنند.

فیزیوتراپی مچ دست

حساسیت بالا مچ دست و آسیب پذیری این ناحیه باعث شده است تا فیزیوتراپی مچ دست نسبت به گذشته تقاضا بیشتری داشته باشد. لیزرتراپی و درمان‌های دستی دو مورد از پرطرفدارترین روش‌های درمانی هستند که برای کنترل و بهبود اختلالات و بیماری‌های مچ دست همچون آرتریت روماتوئید انگشتان دست، سندرم تونل کارپال، شکستگی کالیس مچ دست و سایر بیماری‌های مربوطه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فیزیوتراپی پشت و قفسه سینه

اگر از درد پشت بدن، اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات و قوز پشتی رنج می‌برید یکی از مهم‌ترین درمان‌های قطعی که ممکن است توسط پزشک به شما توصیه شود، فیزیوتراپی پشت و قفسه سینه است. از مهم‌ترین روش‌های درمانی مورد استفاده برای درمان این اختلالات می‌توان به تراکشن، گرما و سرما درمانی، التراسوند تراپی، لیزر درمانی و تکار درمانی اشاره کرد.

فیزیوتراپی کتف

اگر به دنبال درمان قطعی دردهایی چون گرفتگی عضلات دو کتف و سوزش بین دو کتف هستید و می‌خواهید در یک بازه زمانی کوتاه این دردهای خود را کنترل کنید، فیزیوتراپی کتف گزینه مناسبی برای شما خواهد بود.

بهترین و متداول‌ترین روش‌های درمانی استفاده شده در فیزیوتراپی کتف عبارتند از ورزش درمانی، ماساژ و سرما و گرما درمانی و اولتراسوند تراپی.

فیزیوتراپی کمر

متخصصان به افرادی که از دردها و اختلالاتی همچون درد در کمر، سیاتیک و دیسک رنج می‌برند یا به بیماری‌هایی همچون آرتروز کمر، گرفتگی عضلات کمر، کمر درد بعد یا قبل از بارداری، سندروم پیریفورمیس، گودی کمر و تنگی کانال نخاعی مبتلا هستند دریافت خدمات فیزیوتراپی کمر را توصیه می‌کنند. این بیماران با استفاده از روش‌های درمانی چون تکارتراپی، لیزر درمانی، گرما تراپی، یخ درمانی، التراسوند درمانی و سایر روش‌های کاربردی در فیزیوتراپی می‌توانند به بهبود و کنترل بیماری‌های مربوط به کمر بپردازند.

فیزیوتراپی زانو

اگر بیماری دچار عارضه‌هایی چون سندروم کندرومالاشیا، آرتروز زانو، زانو ضربدری و زانو پرانتزی، انحراف کشکک زانو، پارگی رباط زانو، پارگی مینیسک زانو باشد یا تعویض مفصل زانو انجام دهد،می‌تواند یا استفاده از فیزیوتراپی زانو دردهای خود را کنترل کند.

در فیزیوتراپی زانو از روش‌های درمانی چون تکارتراپی، ماساژ درمانی، یخ درمانی و گرما درمانی، لیزردرمانی و تکنیک‌های دستی استفاده می‌شود.

فیزیوتراپی لنف ادم

یکی از بهترین روش‌های درمانی در نظر گرفته شده برای لنف ادم، فیزیوتراپی است. با این شیوه درمانی می‌توان به درمان اختصاصی لنف ادم پرداخت‌.

از مهم‌ترین شیوه‌های درمانی فیزیوتراپی به کار رفته در این عارضه می‌توان به تکارتراپی، ورزش درمانی و ماساژ درمانی اشاره کرد.

فیزیوتراپی لگن

تعویض مفصل لگن و آرتروز مفصل لگن و همچنین شکستگی‌های رخ داده در این ناحیه از بیماری‌های قابل درمان و کنترل با فیزیوتراپی لگن هستند. متخصصان فیزیوتراپی با استفاده از درمان‌های فیزیکی چون ماساژ درمانی، ورزش درمانی، التراسوند تراپی، یخ تراپی و گرما تراپی و همچنین لیزر درمانی سعی می‌کنند دردهای ناشی از این عارضه را بهبود و ناتوانی‌ها را رفع کنند.

فیزیوتراپی عضلات کف لگن

بیماری‌های کف لگن را می‌توان بیماری‌های مهم و گاهی خطرناک دانست که می‌تواند زندگی فرد مبتلا را با مشکلات و چالش‌هایی مواجه کند. فیزیوتراپی عضلات کف لگن یکی از درمان‌های موثری است که در کنار سایر شیوه‌های درمانی برای بهبود و کنترل بیماری‌های مربوط به این ناحیه در نظر گرفته می‌شود.

برخی از بیماری‌های مربوط به عضلات کف لگن که به راحتی با فیزیوتراپی قابل درمان هستند عبارتند از والوودینیا، واژینیسموس، افتادگی مثانه، یبوست و شب ادراری، احتباس و بی‌اختیاری در ادرار و مدفوع، بیماری‌های نورولوژیک، دردهای لگنی، بی‌اختیاری در خروج گاز معده، اختلالات جنسی و…

فیزیوتراپی شانه

بیمارانی که به دنبال درمانی قطعی شانه درد هستند و می‌خواهند بیماری‌ها و اختلالاتی چون گیر افتادن اعصاب شانه (سندرم TOS)، پارگی تاندون شانه، شانه یخ زده، دررفتگی شانه، التهاب تاندون شانه (تاندونیت شانه) و سایر اختلالات مربوط به این ناحیه را بهبود بخشند، می‌توانند از خدمات فیزیوتراپی شانه استفاده کنند. همچنین با استفاده از شیوه‌های درمانی پرطرفدار فیزیوتراپی چون تکارتراپی، اولتراسوند درمانی و غیره این دردها را کاهش دهند.

فیزیوتراپی آرنج دست

یکی از درمان‌های قطعی در نظر گرفته شده برای اختلالات و بیماری‌های مربوط به آرنج دست همچون تنیس البو، درد تاندون خلفی آرنج و آرنج گلف بازان فیزیوتراپی است. منظور از فیزیوتراپی آرنج دسته مجموعه‌ای از روش‌های درمانی فیزیکی متداول همچون تکارتراپی، یخ درمانی و گرما درمانی، درمان‌های دستی، لیزر تراپی و غیره است.

فیزیوتراپی مچ پا

مچ پا یکی از مهم‌ترین قسمت‌های بدن هر فرد است‌. هر گونه اختلال و درد در این ناحیه می‌تواند حرکت را برای فرد بیمار محدود کند. به همین دلیل است که فیزیوتراپی مچ پا توسط پزشکان به بیمارانی که مبتلا به آرتروز مچ پا هستند یا شکستگی‌ها، پیچ خوردگی‌ها و کشیدگی تاندون را تجربه کرده‌اند و همچنین بیماران مبتلا به خار پاشنه، انحراف انگشت شست پا و آرتریت روماتوئید مچ پا توصیه می‌شود.

از مهم‌ترین روش‌های درمان فیزیکی اختلالات مچ‌ پا می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:

• گرما و سرما درمانی
• تکارتراپی و ماساژ درمانی
• ورزش درمانی و اولتراسوند تراپی

بهترین روش‌های درمانی فیزیوتراپی کدامند؟

همان گونه که پیش‌تر نیز اشاره کردیم منظور از فیزیوتراپی مجموعه‌ای است از روش‌های درمانی کاربردی که هر کدام به منظور رفع اختلالات و کنترل دردهای مختلف به کار می‌روند. در ادامه برخی از مهم‌ترین روش‌های درمانی فیزیوتراپی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

لیزرتراپی

لیزرتراپی یکی از روش‌های پرکاربرد فیزیوتراپی است که در سالیان اخیر طرفداران بسیار زیادی را به خود اختصاص داده است. دلیل این امر را می‌توان اثرگذاری بالا این شیوه درمانی و همچنین نداشتن عوارض جدی دانست. در این روش سعی می‌شود با استفاده از لیزرها یا اپتیک اختلالات حرکتی و عصبی بهبود یافته و دردها کنترل شوند.

تراکشن

کشش درمانی یا تراکشن یک شیوه درمانی سه بعدی است که در جهت بهبود دردهای مربوط به ستون فقرات و اختلالات مربوط به این ناحیه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از آنجایی که این روش درمانی بسیار حساس است و انجام غیر صحیح آن می‌تواند عواقب جبران ناپذیری برای فرد داشته باشد، توصیه می‌شود از انجام اعمال کششی بدون مشورت با متخصصان در خانه خودداری کنید.

تکنیک‌های دستی

منظور از تکنیک‌های دستی در نوبت فیزیوتراپی مجموعه‌ای از روش‌های درمانی است که در جهت کنترل درد و بهبود اختلالات عصبی و عضلانی و نورولوژیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش درمانی فیزیوتراپیست با دست‌های خود به بازیابی توان حرکتی و کنترل دردهای شما کمک خواهد کرد.

یخ درمانی

هنگامی که سخن از یخ درمانی می‌شود، منظور استفاده از یخ به منظور کنترل درد و اختلالات حرکتی است. لازم به ذکر است که این روش بیشتر در درمان بیماری‌ها و اختلالات مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هزینه کم اجرایی این روش درمانی باعث شده تا تقاضا برای استفاده از آن بسیار بالا باشد.

گرما درمانی

گرما درمانی دقیقا نقطه مقابل یخ درمانی است. در این شیوه گرما باعث می‌شود تا عضلات بتوانند عملکرد بهتری از خود نشان دهند و بسیاری از دردها کنترل شود. استفاده از کمپرس درد مثالی ساده از این درمان است.

گرما درمانی را همچنین می‌توان یکی از کم عارضه‌ترین شیوه‌های درمانی در فیزیوتراپی معرفی کرد.

تکارتراپی

یکی از روش‌های غیر تهاجمی درمانی که در کنترل و بهبود دردهای مربوط به سیستم عصبی و عضله مورد استفاده قرار می‌گیرد، تکارتراپی است. در این شیوه متخصصان از یک دستگاه به نام تکار برای ایجاد گرما عمقی در بافت‌ها استفاده می‌کنند و از این طریق دردها و اختلالات عصبی و عضلانی را کاهش می‌دهند و زمینه ساز بهبود کامل می‌شوند.

اولتراسوند تراپی

درمان به وسیله امواج صوتی که در پزشکی از آن به عنوان اولتراسوند تراپی یاد می‌شود یکی از روش‌های غیر تهاجمی و تاثیرگذار در فیزیوتراپی است که به دلیل اثرگذاری بالا محبوبیت بسیاری در میان پزشکان و متخصصان دارد. در این روش امواج فراصوت بر روی سلول‌ها تاثیر می‌گذارند و باعث ترمیم عضلات، بافت‌های مختلف، کاهش درد و تورم می‌شوند.

ورزش درمانی

اثرگذاری ورزش بر روی سلامتی بر هیچکس پوشیده نیست. همه ما می‌دانیم که با ورزش کردن می‌توان از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کرد.

منظور از ورزش درمانی استفاده از یک سری حرکات ورزشی خاص در جهت افزایش قدرت عضلات و دامنه حرکتی یا کنترل و بهبود دردهای عصبی و عضلانی است.

لازم به ذکر است که این روش درمانی معمولا در کنار سایر شیوه‌های درمانی فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ماساژ درمانی

یکی از قدیمی‌ترین روش‌های درمانی فیزیکی، ماساژ درمانی است. در این روش ماساژ به منظور بهبود و کنترل درد و همچنین بازتوانی قدرت عضلات و استخوان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تحقیقات انجام شده بر روی ماساژ درمانی نشان داده است که این شیوه درمانی می‌تواند بدون هیچ گونه آسیب رساندن به بدن در کمترین زمان ممکن زمینه را برای بهبود و درمان فرد بیمار فراهم کند.

مراقبت‌های لازم پس از جلسات فیزیوتراپی

منظور از مراقبت‌های لازم پس از جلسات فیزیوتراپی مجموعه اقداماتی است که باعث می‌شود تاثیرات فیزیوتراپی چندین برابر شود. برخی از این مراقبت‌ها عبارتند از:

• انجام تمرینات ورزشی در خانه
• تنظیم یک رژیم غذایی سالم و مقوی
• استفاده از کمپرس آب گرم و سرد در منزل
• ماساژ درمانی در صورت نیاز

هزینه فیزیوتراپی به چه عواملی بستگی دارد؟

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که قبل از دریافت خدمات فیزیوتراپی پرسیده می‌شود این است که هزینه فیزیوتراپی به چه عواملی بستگی دارد؟

در پاسخ به این سوال مهم باید بگوییم که هزینه فیزیوتراپی با توجه به نوع بیماری، تعداد جلسات فیزیوتراپی، روش‌های درمانی به کار گرفته شده، دستگاه‌های استفاده شده و خصوصی یا دولتی بودن مرکز دریافت خدمات متفاوت است.

بهترین دکتر فیزیوتراپی در ایران کیست؟

دکتر مشفق یکی از بهترین فیزیوتراپیست‌هایی است که در کلینیک کیانپارس اهواز به بیماران خدمات درمانی ارزشمندی را ارائه می‌دهد. این متخصص که از دانشگاه نامز اسپانیا فارغ التحصیل شده، به عنوان یکی از بهترین و با تجربه‌ترین اعضا انجمن فیزیوتراپی کانادا و ایران در شناخته می‌شود. تجربه و دانش بالا این فرد باعث شده است تا از وی به عنوان بهترین دکتر فیزیوتراپی در ایران یاد شود.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی فیزیوتراپی و روش‌های پرکاربرد این درمان فیزیکی پرداختیم. همچنین گفتیم با این روش درمانی کدام بیماری‌ها و اختلالات را می‌توان کنترل و بهبود بخشید. علاوه بر این بهترین فیزیوتراپی ایران را نیز معرفی کردیم. بنابراین اگر از دردهای اسکلتی و ناتوانی‌های حاصل شده رنج می‌برید، می‌توانید همین حالا با مشورت پزشک؛ جلسات فیزیوتراپی را در جهت بهبود و درمان خود آغاز کنید.

سوالات متداول

در کجا می‎توان به فیزیوتراپیست دسترسی پیدا کرد؟

فیزیوتراپیست‌ها در مراکز درمانی چون کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها و همچنین بیمارستان‌ها به بیماران خدمات ارائه می‌دهند.

فرق ارتوپدی و فیزیوتراپی چیست؟

متخصصان فیزیوتراپی به طور تخصصی بر روی درمان‌های فیزیکی و بهبود عملکرد فعالیت می‌کنند. اما ارتوپدیست‌ها به بررسی، تشخیص و درمان سیستم‌های حرکتی می‌پردازند.

تعداد جلسات فیزیوتراپی چقدر است؟

تعداد جلسات فیزیوتراپی بسته به میزان آسیب دیدگی با نظر پزشک مربوطه مشخص می‌شود.